ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و بررسی موسیقی از منظر تئودور آدورنو و دلالتهای آن در تعلیم و تربیت
رابطه میان موسیقی و تعلیم و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بودهاست و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداختهاند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش میکشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالتهای تربیتی آن اقدام شدهاست. اهداف این پژوهش عبارتاند از: تبیین فلسفه موسیقی از نظر آدورنو، تبیین اهداف موسیقی در تعلیم و تربیت از منظر آدورنو، اصول معطوف به موسیقی در تربیت براساس نظر آدورنو و امکانهای استفاده از دیدگاههای آدورنو در تعلیم و تربیت ایران.
یافتههای پژوهش در قلمرو فلسفه موسیقی حاکی از آنند که آدورنو ضمن پرداختن به مسائلی از جمله ساختار موسیقایی، تمایز موسیقی عامهپسند با موسیقی فاخر، ارتباط موسیقی و جامعه، موسیقی و زبان، کل و جزء در موسیقی، موسیقی را نه پدیدهای سرگرم کننده بلکه پدیدهای با ویژگی زبانی، شناختی، ایدئولوژیک و آگاهیبخش میداند که قادر است انسان را در رهایی از سلطه فرهنگ و صنعت یاری کند. با توجه به این نگاه آدورنو به موسیقی، اهداف پرورش عقل عملی و ایجاد شناخت و آگاهی، پرورش قضاوت و پرورش نیروی نقد اجتماعی و فرهنگی(تفکر انتقادی)، پیشگیری از سرخوردگی انسان بهوسیله سلطه فرهنگ و صنعت، پرورش حس زیباییشناختی دانشآموزان(تربیت زیباییشناختی) و به تبع آن اصول عقلانیت و اندیشهورزی، عملکرد انتقادی اجتماعی موسیقی، رهاییبخشی و فهم موسیقی استنباط شدهاند.. سرانجام جنبههای استفاده از دیدگاه موسیقیایی آدورنو در تعلیم و تربیت ایران ذکر میشوند.
رابطه میان موسیقی و تعلیم و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بودهاست و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداختهاند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش میکشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالتهای تربیتی آن اقدام شدهاست. اهداف این پژوهش عبارتاند از: تبیین فلسفه موسیقی از نظر آدورنو، تبیین اهداف موسیقی در تعلیم و تربیت از منظر آدورنو، اصول معطوف به موسیقی در تربیت براساس نظر آدورنو و امکانهای استفاده از دیدگاههای آدورنو در تعلیم و تربیت ایران.
یافتههای پژوهش در قلمرو فلسفه موسیقی حاکی از آنند که آدورنو ضمن پرداختن به مسائلی از جمله ساختار موسیقایی، تمایز موسیقی عامهپسند با موسیقی فاخر، ارتباط موسیقی و جامعه، موسیقی و زبان، کل و جزء در موسیقی، موسیقی را نه پدیدهای سرگرم کننده بلکه پدیدهای با ویژگی زبانی، شناختی، ایدئولوژیک و آگاهیبخش میداند که قادر است انسان را در رهایی از سلطه فرهنگ و صنعت یاری کند. با توجه به این نگاه آدورنو به موسیقی، اهداف پرورش عقل عملی و ایجاد شناخت و آگاهی، پرورش قضاوت و پرورش نیروی نقد اجتماعی و فرهنگی(تفکر انتقادی)، پیشگیری از سرخوردگی انسان بهوسیله سلطه فرهنگ و صنعت، پرورش حس زیباییشناختی دانشآموزان(تربیت زیباییشناختی) و به تبع آن اصول عقلانیت و اندیشهورزی، عملکرد انتقادی اجتماعی موسیقی، رهاییبخشی و فهم موسیقی استنباط شدهاند.. سرانجام جنبههای استفاده از دیدگاه موسیقیایی آدورنو در تعلیم و تربیت ایران ذکر میشوند.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1849_c5802c3c869da0fd6edf337eb75d6a1c.pdf
2015-02-20
7
30
فلسفه موسیقی
تعلیم و تربیت
اهداف واصول
آدورنو
فاطمه
زیباکلام مفرد
1
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
افضل السادات
حسینی
2
دانشیار دانشگاه تهران
AUTHOR
علی
آسوده
a_asudeh65@ut.ac.ir
3
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی چارچوب مفهومی حقوق تربیتی کودک
هدف اصلی این پژوهش بررسی چارچوب مفهومی حقوق تربیتی کودک است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل مفهومی بهره گرفته شدهاست. مبنای اصلی برای این تحلیل کنوانسیون حقوق کودک و بندهای مرتبط این کنوانسیون با حقوق تربیتی کودک بهصورت مبنا در نظر گرفتهشد. تحلیل حاصل معرف سه دسته حقوق بهعنوان حقوق تربیتی کودک بود که عبارتاند از: حق دسترسی به آموزش و پرورش، حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت، احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش. همچنین علاوه بر ابعاد سهگانه مطرحشده مجموعهای از مفاهیم مرکزی هم برای هر یک از ابعاد قابل طرح بودند که عبارتاند از: آموزش و پرورش در تمام مراحل دوران کودکی و بعد از آن، فراهمبودن و در دسترسبودن آموزش و پرورش، برابری فرصتها؛ که این سه مفهوم در مجموعه حق دسترسی به آموزش و پرورش قرار می گیرند. مفاهیمی که در بُعد دوم، یعنی حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت ، قرار می گیرند عبارتاند از: برنامه درسی وسیع، مرتبط و فراگیر، یادگیری و ارزیابی مبتنی بر حقوق بشر، محیط کودکدوست، امن و سالم، و مفاهیم مرتبط با بُعد سوم که احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش است، عبارتاند از: احترام به هویت، احترام به حقوق مشارکت و احترام به تمامیت کودک.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1850_134b70cc6e60a47125cfd889835f5502.pdf
2015-02-20
31
46
کودک
حقوق کودک
حقوق تربیتی کودک
معصومه
امیری
amiry_msome@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
یحیی
قائدی
yahyaghaedy@yahoo.com
2
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
سعید
ضرغامی
zarghamii2oo5@yahoo.com
3
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
غلامرضا
حاجی حسین نژاد
4
دانشیار گروه برنامه ریزی درسی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی دوباره به پارادایمهای تولید علم در آموزش از دور در جوامع مدرن و پُستمدرن
تولید علم در نظام آموزش از دور، رویکردی خودبهخودی، بیهدف و بدون برنامه نیست، بلکه این نظام در سیر تکاملی خود در نسلهای مختلف(آموزش مکاتبهای، الگوی چندرسانهای و الگوی یادگیری دوربرد) با بهرهمندی از ویژگیهای جوامع مدرن و پُستمدرن و با استفاده از پارادایمهای مختلف به تولید علم کمک نموده است. بر این اساس، هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقش و جایگاه نظام آموزش از دور در تولید علم است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی پس از گردآوری اطلاعات کتابخانهای، شامل مطالعه، طبقهبندی، تجزیه و تحلیل آنها و جمعبندی اطلاعات درخصوص موضوع مورد مطالعه پرداخته، چگونگی تغییر پارادایمها در دو جامعه مدرن و پستمدرن و چگونگی تولید علم بر اساس هریک از این پارادایمها مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج این پژوهش نشان داد که در سیر تکاملی آموزش از دور، پارادایم پوزیتیویستی بهعنوان گفتمان مسلط تولید علم در نسل اول در جامعه مدرن مورد توجه قرار گرفته است. پس از آن، در نسل دوم و مقارن با گذر از مدرنیسم به پُستمدرنیسم، هرمونتیک بهعنوان پارادایم مسلط تولید علم مطرح میشود. همچنین در نسل سوم و در جامعه پستمدرن، پارادایم انتقادی بهعنوان گفتمان مسلط تولید علم در کنار سایر پارادایمها و در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد توجه قرار میگیرد که در این مقاله، ویژگیهای هر یک از این پارادایمها و چگونگی تأثیر آنها بر تولید علم در نسلهای مختلف مورد بررسی قرار گرفتهاست.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1851_d81417b70f4e95fa46cdc6bbce56637b.pdf
2015-02-20
47
69
تولید علم
آموزش از دور
پارادایم
مدرن
پُستمدرن
پوزیتیویسم
هرمونتیک
انتقادی
مرجان
معصومی فرد
1
استادیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نظام آموزش از دور از منظر دیدگاه تربیتی مدرنیسم و پُستمدرنیسم
هدف از انجام این پژوهش، تحلیل نظام آموزش از دور از منظر دیدگاه تربیتی مدرنیسم و پُستمدرنیسم است. این مسئله در فرایند پژوهش با طرح این فرض کلی که« بین دیدگاههای تربیتی مدرنیسم و پُستمدرنیسم و دلالتهای تربیتی آن در نظام آموزش از دور تفاوتهایی وجود دارد» ابعاد موردنظر را با استفاده از روش تحقیق تحلیلی-اسنادی مورد مطالعه و مقایسه تطبیقی قرار دادهاست. تاین ابعاد عبارتاند از: روش تدریس و راهبردهای یاددهی- یادگیری، هویت فراگیر در خودتنظیمی یادگیری، و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی فراگیران در نظام آموزش از دور.
نتایج تحقیق نشان میدهد روش تدریس در رویکرد مدرنیسم، معلممحور و در پُستمدرنیسم یادگیرنده محور است. تفاوت انسانشناسی مدرنیسم با پُستمدرنیسم متأثر از معرفتشناسی مَدّ نظر آنها هویتهای متفاوتی را برای فراگیر در فرایند خودتنظیمی یادگیری ترسیم میکند و اهمیت ارتباطات و تعاملات اجتماعی در این دو دیدگاه بهصورت مختلف ترسیم میشود. همچنین ارزشیابی پیشرفت تحصیلی متأثر از دو منظر مختلف ارزششناسی موجب شناسایی دو مسیر متمایز تحلیلی متفاوت می شود.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1852_486c59962e89c4912d434d4173ec9b2c.pdf
2015-02-20
70
93
مدرنیسم
پُستمدرنیسم
دیدگاههای تربیتی
آموزش از دور
سونیا
موسی رمضانی
1
دانشجوی دکتری رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
مهران
فرج اللهی
2
دانشیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
سکینه
محمد یوسفی
3
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
محمداحسان
تقیزاده
4
استادیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی بر نظریه انتقادی در تعلیموتربیت
نظریه انتقادی، از پرنفوذترین نظریههای معاصر در تعلیم و تربیت بوده که به انتقاد شدید از مدارس و اجتماع پرداختهاست. این نظریه مفروضات خود را از مکاتب پست مدرنیسم، اگزیستانسیالیسم، نئومارکسیم و فمنیسم گرفتهاست.
در این مقاله کوشش شدهاست معنا، خاستگاه و روند تکامل این نظریه بهعنوان یکی از جنبشهای تأثیرگذار در حوزه فلسفه تعلیم و تربیت به اجمال و با تأکید بر دیدگاه بنیانگذاران معروف مکتب فرانکفورت ازجمله هورکهایمر، ماکوزه، اپل، مک لارن و ژیرو معرفی گردد.
پژوهش حاضر با هدف واکاوی نظریه انتقادی و تأثیرات آن بر تعلیم و تربیت به انجام رسیدهاست. پرسشهای پژوهش عبارتاند از: الف) ویژگیها و مؤلفههای نظریه انتقادی کدامند؟ ب) نظریه انتقادی چه تأثیراتی بر تعلیم و تربیت داشتهاست؟ ج) چه نقدهایی بر نظریه انتقادی در تعلیم و تربیت واردشدهاست؟
در این پژوهش از روش تحلیل مفهومی استفاده شده. یافتههای حاصل از پاسخ به پرسش نخست نشان میدهد که نظریه انتقادی به طور عمده بر انتقاد از جنبههای مختلف زندگی اجتماعی شامل: ایدئولوژی، فرهنگ، تکنولوژی، نظریههای مارکسیتی و جامعهشناسی و نظریه معرفتشناختی اثباتی مبتنی میباشد. یافتههای حاصل از پاسخ به پرسش دوم نشان میدهد که طرفداران نظریه انتقادی در تعلیم و تربیت به تحلیل و بررسی نظام تعلیم و تربیت درون ساختار جامعه میپردازند. آنها مدرسه و عناصر آن بخصوص برنامهدرسی و معلم را فراتر از حیطه آکادمیک، و دارای نقشهای مهم سیاسی، اقتصادی،اجتماعی و تربیتی میدانند.
یافتههای حاصل از پاسخ به پرسش سوم نشان میدهد که نظریه انتقادی با نقدهای از جمله: سیاسیکردن بیش از حد فضاهای آموزشی؛ دور کردن نظام آموزشی از هدف اصلی خویش یعنی پرورش عقلانی شاگردان است؛ نگاه انقلابی به ایجاد تغییرات به جای نگاه تدریجی و بیان واژهها و اصطلاحات شعاری و دور از واقعیت مواجه بودهاست. هر یک از این موارد، در متن مقاله با تفصیل بیشتری بیان شدهاند.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1853_d07bfc7babef84e3dae02a71fa47d139.pdf
2015-02-20
94
110
نظریه انتقادی
تعلیم وتربیت
مکتب فرانکفورت
علی
صحبتلو
alisohbatlo@gmail.com
1
دانشجوی دوره دکتری فلسفه تعلیم وتربیت دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
محمدحسن
میرزا محمدی
2
دانشیار دانشگاه شاهد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان تأکید کتاب درسی علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بر مهارتهای فلسفی دانشآموزان
هدف این پژوهش، بررسی میزان تأکید کتاب درسی علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بر مهارتهای فلسفی دانشآموزان است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان دوره ابتدایی پایه پنجم شهر همدان که تعداد کل آنها 1105 نفر است، تشکیل میدهد. نمونه آماری معلمان بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای نسبتی 285نفر به تفکیک 241نفر زن و44 نفر مرد، انتخاب شدهاست . ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته سنجش مؤلفههای مهارت فلسفی است. این پرسشنامه که پژوهشگران آنرا طراحی کردهاند حاوی 31سؤال و بر اساس مقیاس 4 درجهای لیکرت تنظیم شدهاست. برای سنجش روایی، از روش سنجش روایی مورد تأیید متخصصین، استفاده شدهاست. پایایی ابزار پژوهش، از طریق آزمون آلفای کرونباخ با 82درصد، به تأیید رسیدهاست. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از شاخصهای آمار توصیفی مانند میانگین، نمودار، درصد و از آزمونt، در گروههای مستقل و آزمون ناپارامتریک خی دو استفاده شدهاست. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی از دیدگاه معلمان شهر همدان تا حد زیادی برمهارتهای کاوشگری، کنجکاوی، استنباط، استدلال، ارتباط و انتقادپذیری تأکید داشتهاست.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1854_243fc8eca5e2978ee1d4b4c6a4cb0cd2.pdf
2015-02-20
111
122
مهارتهای فلسفی
علوم تجربی
دانش آموزان
احمد
سلحشور
1
استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
LEAD_AUTHOR
معصومه
خنکدار
masi_kh2@yahoo.com
2
کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
"هستی شناسی علم و ادراک" در حکمت متعالیه و دلالت های آن بر تعریف علم در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی
در حوزه تعلیم و تربیت، مانند علوم و معارف دیگر، با مکاتب و رویکردهای مختلفی سروکار داریم که با یکدیگر اختلاف نظر و چالشهای اساسی دارند. تفاوت در جهانبینیها، که زمینهساز این اختلافات است، خود حاصل اختلاف در مبانی شناخت است. مبانی شناخت، در دانش فلسفه، در دو شاخه «وجودشناسی علم و ادراک» و «معرفتشناسی» (ناظر به جنبه حکایتگری) طرح و بحث میگردد.
در این پژوهش، بررسی چیستی و هندسه «فلسفه معرفت» در حکمت متعالیی و رویکرد خاص صدرالمتألهین به تعریف علم و جایگاه بحث از آن در فلسفه، ضمن استنتاج گزارههای تجویزی در قالب اصول و قواعد، استخراج رهآوردهایی برای «تعلیم و تربیت اسلامی»، دنبال میشود.
این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیلی-استنتاجی، در چارچوب فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و با جهتگیری لمی صورت میپذیرد.
حاصل تحقیق، صورتبندی پنجگزاره تجویزی در قالب اصول است که سه مورد آن شامل تنظیم مبانی شناختی در فلسفه تعلیم و تربیت بودهاست و دو مورد دیگر ناظر به فرایند تعلیم و تربیت است و جنبه عملیاتی دارد.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1855_56433d2e003ebf5cdd11061ff091ed5c.pdf
2015-02-20
123
134
فلسفه معرفت
وجودشناسی علم
حکمت متعالیه
فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی
اصول تربیتی
محمد
گودرزی
sadra313m@gmail.com
1
کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
سعید
بهشتی
beheshtisd@gmail.com
2
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزششناسی و تأثیر تربیتی آن، از دیدگاه شهید مطهری(ه)
هدف این پژوهش، شناسایی ارزشها ازدیدگاه شهید مطهری و کاربردینمودن آنها در تربیت جامعه است. بنابراین، پرسشی که مطرح میشود، این است که آیا مسائل و مباحث بنیادین فلسفه که ارزششناسی یکی از مهمترین آنها است، قابل شناسایی هستند؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا میتوان این ارزشها را در جامعه نهادینه کرد؟ برای پاسخ به این مباحث، با پژوهش و بررسی کیفی، در آثار و افکار شهید مطهری(ه)، یافتههایی بهدست آمد و درمورد پیشینه ارزششناسی، ماهیت ارزشها، چیستی ارزشها، وجود ارزشها و اقسام ارزشها از حیث ذاتی یا عرضی بودن و نسبی و مطلقبودن آنها بحث گردید. آنگاه به مبحث اصلی یعنی مفهوم ارزش، ریشه ارزش، تفاوت بین ارزش ادراکات اعتباری و حقیقی و تأثیر ارزشها، بهخصوص اخلاقیات، در تربیت از نگاه شهید مطهری(ه)پرداخته شدهاست. نتیجه این پژوهش نشان داد در صورتیکه مربیان جامعه، افکار و آرای استاد شهید مطهری(ه)_که منشعب از تعالیم انسان ساز اسلام وقرآن است_ مَدّ نظر قرار بگیرد و به دانشآموزان القاء شود، جامعه ما مسیر رشد و بالندگی خود را سریعتر طی خواهدنمود و به هدف غایی خود، که همانا کمال است خواهدرسید.
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1856_99316441c98488ce5bcbea2bdda61299.pdf
2015-02-20
135
152
ارزششناسی
شهید مطهری(ه)
تعلیم و تربیت
اخلاق
فلسفه
یدالله
خرم آبادی
1
استادیار دانشگاه پیام نور
AUTHOR
سکینه
ملکی
fmaleki1970@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش دانشگاه پیام نور همدان
LEAD_AUTHOR