دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
ارزششناسی و تأثیر تربیتی آن از دیدگاه شهید مطهری(ه)
9
22
FA
یدالله
خرم آبادی
استادیار پیام نور
سکینه
ملکی
دانشجوی کارشناسی ارشد پیام نور
fmaleki1974@gmail.com
هدف این پژوهش، شناسایی ارزشها ازدیدگاه شهید مطهری و کاربردی نمودن آنها در تربیت جامعه است. بنابراین، پرسشی که مطرح میشود، این است که آیا مسائل و مباحث بنیادین فلسفه که ارزششناسی یکی از مهمترین آنها است، قابل شناسایی هستند؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا میتوان این ارزشها را در جامعه نهادینه کرد؟ برای پاسخ به این مباحث، با پژوهش و بررسی کیفی، در آثار و افکار شهید مطهری(ه)، یافتههایی بهدست آمد و درمورد پیشینه ارزششناسی، ماهیت ارزشها، چیستی ارزشها، وجود ارزشها و اقسام ارزشها از حیث ذاتی یا عرضی بودن و نسبی و مطلقبودن آنها بحث گردید. آنگاه به مبحث اصلی یعنی مفهوم ارزش، ریشه ارزش، تفاوت بین ارزش ادراکات اعتباری و حقیقی و تأثیر ارزشها، بهخصوص اخلاقیات، در تربیت از نگاه شهید مطهری(ه)پرداخته شدهاست. نتیجه این پژوهش نشان داد در صورتیکه مربیان جامعه، افکار و آرای استاد شهید مطهری(ه)_که منشعب از تعالیم انسان ساز اسلام وقرآن است_ مَدّ نظر قرار بگیرد و به دانشآموزان القاء شود، جامعه ما مسیر رشد و بالندگی خود را سریعتر طی خواهدنمود و به هدف غایی خود، که همانا کمال است خواهدرسید.
ارزششناسی,شهید مطهری(ه),تعلیم و تربیت,اخلاق,فلسفه
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3471.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3471_54ef20ff0d2e11206fbcfad893ba6069.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
تبیین و نقد اخلاق در دیدگاه اسپینوزا و دلالتهای آن برای اصول و روشهای تربیت اخلاقی
23
32
FA
علی
ایمانزاده
استادیار دانشگاه ملایر
نظریهپردازان اخلاقی مانند سایر همکاران خود عقاید متفاوتی در این زمینه ابراز نمودهاند. یکی از بزرگترین فیلسوفان غربی که دیدگاههای برجستهای در حوزه اخلاق دارد اسپینوزا است. نظام کامل فلسفی اسپینوزا بهخصوص درمورد اخلاق و مباحثی مانند مرگناپذیری و سرمدیت، کوناتوس(کوشش برای حفظ ذات)، مفهوم توان بالقوه انسانی و آزادی میتواند رهنمودهای مثبتی برای تربیت اخلاقی، اهداف، اصول و روشهای تربیت اخلاقی داشتهباشد. برجستهترین روشهای تربیت اخلاقی در دیدگاه اسپینوزا روش تربیت عقلانی، روش محبت عقلی و نفی رویکردهای تلقینی در بعضی سطوح تربیت هستند. اسپینوزا نسبت به توان بالقوه انسانی بدبین است. اندیشه اسپونوزا بر این فرض استوار است که بیشتر مردم قادر به دستیابی به سطوح بالاتر دانش نیستند. بنابراین، در جریان یادگیری باید از تلقین برای آموزش افرادی که استعداد کمتری برای یادگیری دارند، بهرهگرفت. از آنجا که تربیت اخلاقی، حوزهای کمتر دیدهشده و مغفول در نظامهای تربیتی محسوب میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اخلاق در اندیشه اسپینوزا و دلالتهای آن برای تربیت اخلاقی و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام گرفتهاست.
اخلاق,اسپینوزا,تربیت اخلاقی
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3472.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3472_3db26601f0d417783d94bd13a4ca6be4.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
تأملی بر اخلاق جهانی در نظام آموزش از دور
33
40
FA
مرجان
معصومیفرد
استادیار دانشگاه پیام نور
جریان باز اطلاعات در نظام آموزش از دور و آموزش مجازی سبب شدهاست تا در هزاره سوم، اخلاق و مسائل اخلاقی توجه متخصصان تعلیم و تربیت را به خود معطوف نماید و برایناساس، هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش و جایگاه اخلاق جهانی در نظام آموزش از دور است. <br />پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به گردآوری اطلاعات کتابخانهای شامل شناسایی، مطالعه، طبقهبندی اطلاعات، تجزیه و تحلیل آنها و جمعبندی اطلاعات درخصوص موضوع مورد مطالعه پرداختهشده و چگونگی ایجاد اخلاق جهانی معنادار در نظام آموزش از دور و آموزش الکترونیکی را مورد بررسی قرار میدهد. <br />نتایج این پژوهش نشان میدهد با توجه به اینکه نظامهای آموزش از دور در سطح جهانی فعالیت میکنند، مخاطبانی به گستردگی همه فرهنگها و ادیان در جهان دارند. لذا، قائلشدن به اخلاق جهانی که شامل اجماعی حداقلی درخصوص اخلاق است میتواند تهدیدهای اخلاقی در این نظام آموزشی در هزاره سوم را تبدیل به فرصتهای رشد اخلاقی نماید، چرا که توسل به اخلاق جهانی در نظام آموزش از دور سبب تجربه جهان مجازی امنتر بر پایه قانون طلایی انسانیت برای همه انسانها درحوزه آموزش از دور خواهدشد.
آموزش از دور,اخلاق,اخلاق جهانی
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3473.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3473_78b4727e525118a8a0651c93b631a0d8.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
بررسی تأثیر تدریس درس فلسفه آموزش و پرورش با الگوی مدیریت آموزش، بر یادگیری اثربخش دانشجویان ترم دوم کارشناسی مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی(ره)
41
50
FA
محمدرضا
بهرنگی
استاد دانشگاه خوارزمی
behrangimr@yahoo.com
شیرین
رشیدی
دانشجوی دکتری تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
rashidi.shirin@ymail.com
مقاله حاضر با هدف بررسی تأثیر تدریس درس فلسفه آموزش و پرورش با الگوی مدیریت آموزش، بر یادگیری اثربخش دانشجویان ترم دوم کارشناسی مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی(ره) تهیه شدهاست. این پژوهش نیمهآزمایشی بوده و به لحاظ هدف کاربردی با روش پیمایشی برای توصیف شواهد استفاده از الگو به انجام رسیدهاست. ابزار گردآوری دادهها درباره واکنش و یادگیری و عملکـرد دانشجویان پرسشنامههای متعدد و نمرات درس فلسفه آموزش و پرورش بوده و بـرای سـنجش روایـی سازه ای آن از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ حاصل برابر با 81/0 استفاده شدهاست. جهت تحلیل دادههای آماری آزمون های T مستقل، فرمول اندازه اثر و تحلیل کواریانس بکار رفته. نتایج بدست آمده دال بر تأثیر مثبت، اثربخش و معنادار تدریس درس فلسفه آموزش و پرورش با الگوی مدیریت آموزش بر دانشجویان مدیریت آموزشی است. تفاوت بارز معناداری در افزایش سطح واکنش و رضایتمندی از استادان، سطح یادگیری دانشجویان در بعد نمرات یا عملکرد آموزشی مدیریت آموزشی، و اثربخشی یادگیری دانشجویان تحت آموزش با الگو در مقایسه با دانشجویان گروه گواه فاقد آموزش با الگو مشخص گردید. بهطور کلی، بررسی نتایج یافتههای پژوهش حاضر و مقابله آن با پژوهشهای دیگر در ادبیات مربوط به کاربرد الگوی مدیریت آموزش، گواه پژوهش دیگری دال بر تحکیم تأثیر مثبت و به لحاظ آماری معنادار تدریس دروس(در این پژوهش فلسفه آموزش و پرورش) با الگوی مدیریت آموزش بر یادگیری اثربخش دانشجویان پدیدآوردهاست.
الگوی مدیریت آموزش,یادگیری اثربخش,الگوهای تدریس,فلسفه آموزش و پرورش
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3474.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3474_dbcef5238bfd8aa57a66a52e2692ee52.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
04
16
خردگرایی و ضد خردگرایی در تعلیم و تربیت
51
60
FA
محسن
بهلولی فسخودی
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
mohsenbohlooly@gmail.com
سعید
ضرغامی
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
zarghamii2oo5@yahoo.com
یحیی
قائدی
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
yahyaghaedy@yahoo.com
رمضان
برخورداری
استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
ramazanbarkhordari@gmail.com
چکیده <br />از زمان ارسطو به بعد، همواره درباره ارتباط میان عقل نظری و عقل عملی میان فلاسفه بحث بودهاست. در سنت فلسفی همواره بخش نظری و ذهن نسبت به جسم و عمل از تقدم و اولویت برخوردار بوده. اما به عقیده گیلبرت رایل، دانش عملی برای انجام یک کار نه تنها متأخر و کمارزشتر از بخش نظری و گزارهای نیست، بلکه به نوعی مقدم بر آن بوده و دارای اهمیت بیشتری است. منتقدان و مخالفان چنین نگرشی به دو گروه خردگرا و ضدخردگرا تقسیم شدهاند. این تمایز دارای تبعات مهمی در عرصه تعلیم و تربیت بودهاست. مباحث پیرامون نظریه تربیتی و عمل تربیتی، تعلیم و تربیت لیبرال و تعلیم و تربیت حرفهای، دانش آکادمیک و دانش مهارتی و در کل بحث از رابطه میان دانش و مهارت از مهمترین مباحث موجود در ادبیات فلسفه تعلیم و تربیت بهشمار میآیند. تمایز بنیادین و جدی میان تعلیم و تربیت نظری و عملی به عنوان دو پارادایم متفاوت تربیتی نشان میدهد که این دو قابل تقلیل و کاهش به یکدیگر نیستند. لذا، با توجه به مبانی، روش و اهداف کاملاَ متفاوت و متمایز این دو نظام تعلیم و تربیت از یکدیگر، که در عمل منجر به پیداش دوگونه آموزش شناختمحور و مهارتمحور شدهاست، میتوان از نظریه تمایز بنیادین میان خردگرایی و ضدخردگرایی در تعلیم و تربیت دفاع کرد.
خردگرایی,ضدخردگرایی,دانستن این که,دانستن چگونگی,مهارت
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3475.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3475_127f20f3c20cf31d8f845283dcdd28d4.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
بررسی تطبیقی تعلیم و تربیت انتقادی از منظر ژیرو و هابرماس با نظر به کاربرد آن برای اصلاح نظام تعلیم و تربیت ایران
61
80
FA
نجمه
احمدآبادی آرانی
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه پیام نور
najmeh.ahmadabadi@gmail.com
فاطمه
زیباکلام
دانشیار دانشگاه تهران
f.ziba.m@gmail.
آزاد
محمدی
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
azadmohammadi@gmail.com
هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی تعلیم و تربیت انتقادی از منظر ژیرو و هابرماس با نظر به کاربرد آن برای اصلاح نظام تعلیم و تربیت ایران است. برای دستیابی به این هدف ابتدا دیدگاه هر دو متفکر در باب تعلیم و تربیت و فعالیتهای تربیتی ،با استفاده از روش تحلیلی تطبیقی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاست. نتایج نشانمیدهد که اگرچه هر دو متفکر متعلق به مکتب انتقادی بوده و غایت تعلیم و تربیت را رهاییبخشی میدانند اما تا حدودی راههای نیل به این هدف را متفاوت میبینند. این تفاوت دیدگاه تا حدود زیادی ناشی از موضع فلسفی پستمدرنیستی ژیرو و دفاع تمام قد هابرماس از مدرنیسم و پروژه عقلانیکردن جهان است. همین امر بر ماهیت مؤلفههای تربیتی نزد این دو اندیشمند سایه افکندهاست. اگرچه، تفاوت موضعهای فلسفی این دو فیلسوف، بهگونهای نبوده که در نظریهپردازی تعلیم و تربیت چنان از یکدیگر فاصله بگیرند که نتوان آنان را زیر چتر تعلیم و تربیت انتقادی قرارداد. درکل، دیدگاه هابرماس و ژیرو با توجه به مقولههایی از قبیل نقد، تغییر، گفتگو و رهایی، پرهیز از خشونت و غیره میتواند حاوی پیامها و نکات زیادی در اصلاح نظامهای آموزشی چندفرهنگی، مانند نظام آموزشی کشور ما باشد. از آن جمله میتوان به اصلاح ساختاری در تربیت معلم و مفهوم معلمی، انعطافپذیری در محتوامحوری و برنامههای درسی، توجه به برنامهدرسی چندفرهنگی، توجه به مرزنشینان(طبقات پایین جامعه و اقلیتهای جامعه)، نهادینهکردن استدلال عقلانی و اخلاق گفتگویی از طریق سیستم مدیریتی در مدرسه و کلاس، مشارکت دادن دیدگاههای رقیب بهطورهمزمان در گفتگو، توجه به توانش زبانی و مفاهمه، نهادی کردن روحیه تساهل و مدارا نسبت دیگری اشاره کرد. <br />
تعلیم و تربیت انتقادی,ژیرو,هابرماس,تعلیم و تربیت رهاییبخش
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3476.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3476_e88754bee85c4adb422ede32b6a0e664.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2016
03
20
تحلیل و بررسی موسیقی از منظر تئودور آدورنو و دلالتهای آن در تعلیم و تربیت
81
98
FA
فاطمه
زیباکلام مفرد
دانشیار دانشگاه تهران
افضل السادات
حسینی
دانشیار دانشگاه تهران
afzal_ho@yahoo.com
علی
آسوده
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه، دانشگاه تهران
a_asudeh65@ut.ac.ir
رابطه میان موسیقی و تعلیم و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بودهاست و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداختهاند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش میکشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالتهای تربیتی آن اقدام شدهاست. اهداف این پژوهش عبارتاند از: تبیین فلسفه موسیقی از نظر آدورنو، تبیین اهداف موسیقی در تعلیم و تربیت از منظر آدورنو، اصول معطوف به موسیقی در تربیت براساس نظر آدورنو و امکانهای استفاده از دیدگاههای آدورنو در تعلیم و تربیت ایران. <br />یافتههای پژوهش در قلمرو فلسفه موسیقی حاکی از آنند که آدورنو ضمن پرداختن به مسائلی از جمله ساختار موسیقایی، تمایز موسیقی عامهپسند با موسیقی فاخر، ارتباط موسیقی و جامعه، موسیقی و زبان، کل و جزء در موسیقی، موسیقی را نه پدیدهای سرگرم کننده بلکه پدیدهای با ویژگی زبانی، شناختی، ایدئولوژیک و آگاهیبخش میداند که قادر است انسان را در رهایی از سلطه فرهنگ و صنعت یاری کند. با توجه به این نگاه آدورنو به موسیقی، اهداف پرورش عقل عملی و ایجاد شناخت و آگاهی، پرورش قضاوت و پرورش نیروی نقد اجتماعی و فرهنگی(تفکر انتقادی)، پیشگیری از سرخوردگی انسان بهوسیله سلطه فرهنگ و صنعت، پرورش حس زیباییشناختی دانشآموزان(تربیت زیباییشناختی) و به تبع آن اصول عقلانیت و اندیشهورزی، عملکرد انتقادی اجتماعی موسیقی، رهاییبخشی و فهم موسیقی استنباط شدهاند.. سرانجام جنبههای استفاده از دیدگاه موسیقیایی آدورنو در تعلیم و تربیت ایران ذکر میشوند.
فلسفه موسیقی,تعلیم و تربیت,اهداف و اصول,آدورنو
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3477.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3477_a150add9858f04cbc851b1d21cf43d2f.pdf
دانشگاه پیام نور
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
2
1
2017
01
20
بررسی چارچوب مفهومی حقوق تربیتی کودک
99
111
FA
معصومه
امیری
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
amiry_msome@yahoo.com
یحیی
قائدی
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
yahyaghaedy@yahoo.com
غلامرضا
حاجی حسین نژاد
دانشیار گروه برنامه ریزی درسی دانشگاه خوارزمی
سعید
ضرغامی
دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
zarghamii2oo5@yahoo.com
هدف اصلی این پژوهش بررسی چارچوب مفهومی حقوق تربیتی کودک است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل مفهومی بهره گرفته شدهاست. مبنای اصلی برای این تحلیل کنوانسیون حقوق کودک و بندهای مرتبط این کنوانسیون با حقوق تربیتی کودک بهصورت مبنا در نظر گرفتهشد. تحلیل حاصل معرف سه دسته حقوق بهعنوان حقوق تربیتی کودک بود که عبارتاند از: حق دسترسی به آموزش و پرورش، حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت، احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش. همچنین علاوه بر ابعاد سهگانه مطرحشده مجموعهای از مفاهیم مرکزی هم برای هر یک از ابعاد قابل طرح بودند که عبارتاند از: آموزش و پرورش در تمام مراحل دوران کودکی و بعد از آن، فراهمبودن و در دسترسبودن آموزش و پرورش، برابری فرصتها؛ که این سه مفهوم در مجموعه حق دسترسی به آموزش و پرورش قرار می گیرند. مفاهیمی که در بعد دوم، یعنی حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت ، قرار می گیرند عبارتاند از: برنامه درسی وسیع، مرتبط و فراگیر، یادگیری و ارزیابی مبتنی بر حقوق بشر، محیط کودکدوست، امن و سالم، و مفاهیم مرتبط با بُعد سوم که احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش است، عبارتاند از: احترام به هویت، احترام به حقوق مشارکت و احترام به تمامیت کودک.
کودک,حقوق کودک,حقوق تربیتی کودک
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3478.html
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_3478_5b6a1fed99c230d8c5fcc796c369d34f.pdf