2024-03-29T13:32:02Z
https://phe.journals.pnu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=339
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
بررسی مبانی انسانشناسی از منظر سهروردی و استنتاجهای تربیتی مترتب با آن برای بهبود اهداف نظام آموزش و پرورش کشور ایران
سعید
خجسته
علی
شریعتمداری
عزت الله
نادری
از آنجا که انسان مهمترین محصول نظامهای تربیتی است، قطعاً شناخت انسان و پرداختن به مبانی انسانشناسی از دیدگاههای مختلف به ویژه دانشمندان مسلمان می تواند نقش مهمی در بهبود اجزای نظام آموزشی از قبیل اصول، روشها و اهداف آموزش و پرورش داشته باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی مبانی انسانشناسی(تعقل و تفکر، خداجویی، کمالطلبی و اجتماعطلبی) از دیدگاه سهروردی واستنتاجهای تربیتی مترتب با آن جهت بهبود هدفهای نظامآموزشی کشور ایران میباشد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع کاربردی است. جامعه تحلیلی این پژوهش شامل کلیه تألیفات سهروردی و تألیفات سایر صاحبنظران در مورد افکار سهروردی میباشد و نمونه با جامعه تحلیلی مطابقت دارد. به دلیل انتخاب مطالب از منابع در دسترس گزینش خاصی انجام نشده است. نحوه جمعآوری دادهها در این تحقیق کتابخانهای با استفاده از فیش بردای میباشد. معیار تجزیه و تحلیل دادهها ادله و استنادهای معقول و عادلانه بوده است. در نتیجه براساس مبانی انسانشناسی سهروردی، راهکارهایی جهت بهبود اهداف نظامآموزشی کشور ایران ارائه شده است که مهمترین آنها برای پرورش تعقل و تفکر، رشد خلاقیت و دوری از حافظهگرایی صرف و رشد قوه قضاوت میباشد. همچنین برای پرورش روحیه خداجویی خودسازی و رشد فضایل اخلاقی و تزکیه پیشنهاد شده است، برای پرورش کمالطلبی، رعایت شرع و اندیشهورزی و برای رشد اجتماعطلبی افزایش روحیه همکاری و تعاون، سعهصدر و مسئولیتپذیری ذکر شده است.
انسانشناسی
تربیت
هدفهای نظام آموزشی
تعقل و تفکر
خداجویی
کمالطلبی و اجتماعطلبی
2014
08
23
7
20
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1843_d68a5bb8b3a8daf7386f661ba05aea4d.pdf
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
ماهیت سه گانه فرهنگ ایران و رهآورد آن در تربیت دینی
سمانه
خلیلی
خسرو
باقری
شهین
ایروانی
نعمت الله
فاضلی
هر جامعه بهمقتضای شرایط فرهنگی که ریشه در سنتها، تاریخ و دیدگاههای ارزشی آن دارد، از سایر جوامع متفاوت خواهدبود. جامعه ایران نیز بهواسطه عوامل فرهنگی خاصی که دارد، ملغمهای از فرهنگ ایرانباستان، فرهنگاسلام و فرهنگغرب است. به نظر میرسد در این فرهنگ دو وجه «ایرانی و اسلامی» چنان با هم درآمیختهاند که تفکیکناپذیر مینمایند، اما هنوز با وجه سوم یعنی مدرنشدگی بهدرستی پیوند نخوردهاند. این ماهیت سهگانه در وجوه مختلف زندگی فرد ایرانی، تأثیرگذار بودهاست. تربیت نیز از این قاعده مستثنی نیست. بویژه اینکه مفهوم تربیت ابعاد مختلفی را در بر میگیرد. یکی از این ابعاد مهم، در جامعه ایران، بعد دینی است. این امر در نتیجه آمیختگی دین در مسائل اجتماعی است. اهمیت آمیختگی دین و زندگی تا اندازهای است که بررسی تاریخ چندینساله ایران حکایت از حضور دین بهعناوین مختلف، در شئونات مختلف زندگی دارد. تربیتدینی در چنین ماهیت سهگانهای با چالشهایی روبرو است. هدف این مقاله مشخص نمودن ابعاد فرهنگ ایران و تأثیر آن بر تربیت دینی است. بنابراین، پرسشهای پژوهش عبارتند از: 1. عناصر اساسی فرهنگ کنونی ایران چیست و چه نسبتی با هم دارند؟ 2. فرصتها و چالشهای فرهنگ امتزاجی ایران برای تربیت دینی چیست؟ 3. با نظر به فرهنگ امتزاجی ایران چه اصول و روشهایی بهمنظور بهبود روند تربیت دینی میتوان پیشنهاد داد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. بر این اساس، ابتدا به توصیف ماهیت سه گانه فرهنگ ایران و سپس به تحلیل این سه جنبه پرداخته می شود. در نهایت، با نگاهی تحلیلی سعی خواهدشد اصول و روشهایی در راستای رفع چالشهای تربیت دینی استنتاج شود.
فرهنگ ایران
فرهنگ اسلام
فرهنگ غربی و مدرن
تربیت دینی
2014
08
23
21
40
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1844_79329fc427125329f6c381f2c24ff0a1.pdf
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
بررسی برنامه درسی پنهان متأثر از سبک زندگی لیبرالیستی در شاخص اوقات فراغت در مدارس متوسطه و تقابل آن با سبک زندگی اسلامی
مریم
جامه بزرگی
سعید
بهشتی
پژوهش حاضر از نوع بنیادی-کاربردی است و به بررسی برنامه درسی پنهان متأثر از فلسفه لیبرالیسم با شاخص اوقات فراغت و تقابل آن با سبک زندگی اسلامی، در مدارس متوسطه پرداختهاست. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی، با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و تجزیه و تحلیل آنها به روش تحلیل محتوا و همچنین روش تحلیل تطبیقی استفاده شده است. ابتدا، مبانی فلسفی لیبرالیسم در بخشهای جهانشناسی، انسانشناسی، ارزششناسی و دینشناسی مشخص شده و از طریق استنباط اصول متعدد از این مبانی ویژگیهای کلی سبک زندگی در شاخص اوقات فراغت تعیین میگردد. سپس با استفاده از روش تحلیل تطبیقی مشخص میشود که اوقات فراغت در تفکر لیبرالیستی با اسلام تقابلات متعددی دارد که مهمترین آنها عبارتند از: 1)توجه فرد مسلمان به داشتن آثار اُخروی در گزینش اوقات فراغت در مقابل تأکید فرد بر لذتهای دنیوی در اندیشۀ لیبرال. 2)گزینش اوقات فراغتی که منجر به ارضای متعادل امیال باشد در مقابل گزینش اوقات فراغتی که ارضای حداکثری امیال را در پی داشتهباشد. 3)محوریت بایدها و نبایدهای دینی بهعنوان روش کامل زندگی در گزینش اوقات فراغت در مقابل محوریت بایدها و نبایدهای شخصی و فردی در گزینش اوقات فراغت. همچنین نتیجه گرفتهشد که سبک زندگی لیبرالیستی و تقابلی که با سبک زندگی اسلامی در شاخص اوقات فراغت دارد میتواند برنامه درسی پنهان ویژهای را در مدارس متوسطه تولید کند.
سبک زندگی
لیبرالیسم
اسلام
برنامه درسی پنهان
دوره متوسطه
2014
08
23
41
63
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1845_b251e92428e79ecaeb0feb6e81b1ebe4.pdf
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
طراحی برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان ایرانی در پایه اول ابتدایی
نرگس
سجادیان جاغرق
یحیی
قائدی
معصومه
امیری
یکی از اهداف هر نظام آموزشی، تربیت انسانهای هشیار و آگاهی است که تفکر خود را بر پایه استدلال صحیح و منطقی بنا نهاده و در برخورد با دنیای پیرامون خویش با اندیشهای جامع و عمیق، جوانب مختلف امور را بررسی مینماید و قابلیت انعطاف بالایی در مواجهه با مسائل زندگی داشته و بهعبارتی ذهن فلسفی دارند. در این راستا، یکی از برنامههای درسی که در دهههای اخیر بهمنظور پرورش تفکر فلسفی و فلسفهورزی در دانشآموزان شکل گرفته، برنامه درسی فلسفه برای کودکان است. هدف از پژوهش حاضر، طراحی برنامه درسی آموزش فلسفه به کودکان پایهِ اول ابتدایی با دستیابی به اهداف ثانویهای همچون هدفگذاری، تعیین سرفصلهای محتوایی برنامه، شناسایی و تعیین راهبردهای یاددهی-یادگیری و اعتباربخشی برنامهها است. روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است که همگام با روش پیمایشی برای اعتباربخشی برنامهها میشود. برای اعتبارسنجی برنامه درسی طراحیشده، پرسشنامهای تنظیم گردید. این پرسشنامه، برای20نفر از متخصصان برنامه درسی و آموزش فلسفه به کودکان ارسال شد. بر اساس یافتههای تحقیق، اکثر متخصصان، اهداف پیشنهادی، رئوس محتوا، راهبردهای یاددهی–یادگیری و رویکردهای این پژوهش را نسبتاً مطلوب ارزیابی کردهاند.
آموزش فلسفه به کودکان
برنامه درسی
محتوای آموزشی
پایه اول ابتدایی
2014
09
23
64
80
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1846_d8f26516b4579438c28562eaa3e1c6e9.pdf
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
تبیین نظریه انتقادی هنری ژیرو و دلالتهای آن در تعلیم و تربیت
اکبر
صالحی
یکی از مهمترین مسائل اساسی بشر، مسئله تعلیم و تربیت است که در بین فلاسفه و اندیشمندان مختلف همواره به این امر مهم توجه شدهاست. مسئله تعلیم و تربیت از گذشته تا امروز تغییراتی را پشت سر گذاشته، بهگونهای که در دنیای معاصر با پیدایش مکاتب جدید همچون پراگماتیسم و پُستمدرنیسم وارد عرصههای جدیدی شدهاست. یکی از مهمترین این عرصهها در دنیای پستمدرنیسم، ظهور اندیشههای انتقادی در زمینه تعلیم و تربیت است. هنری ژیرو بهعنوان یکی از نظریهپردازان معاصر پستمدرنیسم، با طرح نظریه انتقادی درصدد ارائه نوعی از تعلیم و تربیت است که در آن مسئله سیاست، اخلاق و فرهنگ از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه، با هدف بررسی نظریه انتقادی هنری ژیرو و تبیین تعلیم و تربیت انتقادی وی، در صدد استخراج دلالتهای این مشرب فکری در زمینه اهداف و اصول تعلیم و تربیت و نیز نقشهای معلمان و شاگردان است که به روش توصیفی_تحلیلی انجام شدهاست.
نظریهانتقادی
دلالتهای تربیتی
اهداف تعلیم و تربیت
اصول تعلیم و تربیت
نقش های معلم وشاگرد
هنری ژیرو
2014
09
23
81
95
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1847_70290c9b65a95d0b84cf36a7ba98356f.pdf
فصلنامه ارزش شناسی در آموزش (فلسفه تعلیم و تربیت سابق)
1393
1
شماره اول
بررسی رابطه آزادی و انضباط در فرایند تربیت از دیدگاه کانت و روسو
ارسلان
غفاری
ابوالفضل
غفاری
در فرایند تربیت هزاران نکته باریکتر از مو وجود دارد و یکی از آنها، رابطه آزادی و انضباط در تربیت است. عدم درک صحیح از آزادی و انضباط در فرایند تربیت نهتنها موجب کژی در اندیشه موجب میشود، بلکه نارسایی در عمل تربیت را بهدنبال دارد. با توجه به اهمیت متغیرهای انضباط و آزادی در فرایند تربیت و عدم امکان حذف هر یک به نفع دیگری، در این تحقیق، به بررسی رابطه آزادی و انضباط از دیدگاه کانت و روسو پرداختهمیشود، نظرات هر یک در مورد آزادی وانضباط، و وجوه اشتراک و افتراق هرکدام درباره این دو متغیر بیان میگردد. پرسش اساسی این است که با توجه به آرای این دو متفکر بزرگ و تأکید آنها بر این مفاهیم، اعمال کدامیک ، بر دیگری تقدم دارد و نسبت این دو متغیر با هم، چگونه است. با استفاده از روش تحلیلمحتوا، بهعنوان یکی از روشهای پژوهش استنادی، با رویکردی تطبیقی، ضمن بررسی اسناد مکتوب، به تحلیل آرا، مفاهیم و مقایسه آنها و برقراری ارتباط مفهومی برای پاسخگویی به سؤالهای پژوهش پرداخته شدهاست. روسو نحوه اِعمال آزادی و انضباط در فرایند تربیت را از آزادی به سمت انضباط میداند و عقیده دارد اصل زیربنایی تربیت که از طبیعت کودک دریافت میشود، آزادی است. تربیت باید با تأکید بر این اصل، زمینه تشکیل طبیعت نیالوده به آموزشهای نامناسب اجتماعی را از راه تربیت منفی، فراهم سازد. پس از تکوین شخصیت فرد، امکان ورود در اجتماع و پذیرش قواعد و ضوابط اجتماعی صحیح فراهم میشود. کانت، نحوه اِعمال آزادی و انضباط در فرایند تربیت را از انضباط به سمت آزادی میداند و عقیده دارد باید اَعمال و رفتار کودک را بهصورت برنامهای مدّون تحت قاعده و قانون در بیاوریم، چون فرد در سایه انضباط به آزادی حقیقی دست پیدا میکند. همچنین برای رفع نیازهای اساسی انسان، از اهمیت وجود نظم و ضابطه، قبول مسئولیت و انجام وظیفه در آن بهعنوان اصلی اساسی و مهم در زندگی بشر، نام بردهاست . در مجموع، اعمال کنترل و انضباط به معنی نفیآزادی افراد نیست، بلکه تحت ضابطه درآوردن آن است تا موقعی که آزادی فرد مانعی برای آزادی جمع نباشد. کودکان حق دارند از منافع مشروع خود دفاع کنند و دیگران وظیفه دارند آنها را در این راه یاری کنند. باید از افراط و تفریط دور باشیم تا استعدادها فرصت ظهور و تجلّی پیدا کنند.
تربیت
آزادی
انضباط
روسو
کانت
2014
09
23
96
106
https://phe.journals.pnu.ac.ir/article_1848_ec0b58b3547404d1f1cf45c751e078ed.pdf